Pauline Meurs: Goede zorg begint bij een beter thuis

Met deze titel parafraseer ik op ‘betere zorg begint met een goed gesprek’. Beter thuis in de dubbele zin van het woord: de meeste mensen die ook zorg nodig hebben wonen thuis. Beter thuis is ook een oproep: we moeten meer werk maken van de kwaliteit van het wonen. Nederland vergrijst steeds verder, het liefst willen we vitaal oud worden en zo lang mogelijk zelfstandig blijven. En dat lukt alleen met vernieuwende initiatieven op het gebied van passende huisvesting, toegankelijke buurten en gericht op de versterking van sociale verbanden.

95% van de ouderen in Nederland woont zelfstandig. Zelfstandig is daarbij een relatief begrip. Geïsoleerd op “driehoog achter” is een weinig aanlokkelijk vooruitzicht. De kwaliteit van het leven heeft veel te maken met het behouden van regie over het leven, met voorzieningen dichtbij, en met de sociale binding in de wijk. Daarbij komt dat oud worden voor iedereen anders gaat. Er zijn grote verschillen in gezondheid, maar ook in wensen en noden. Dat vraagt om variatie in woon/zorgarrangementen. En dat gaat niet vanzelf! We hebben creatieve denkers en onorthodoxe doeners nodig. Om te investeren in het hergebruik van het vastgoed van de instellingen, het aanpassen van de eigen woningen en het opnieuw inrichten van de publieke ruimte. 

Daarom participeert de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) met volle overtuiging in het nieuwe initiatief van de Rijksbouwmeester: de prijsvraag WHO CARES. Het is hoog tijd dat de domeinen ontwerpen, wonen en zorg met elkaar aan tafel gaan zitten. 

Met deze ontwerpwedstrijd zoeken we nieuwe oplossingen voor het behoud van een goed leven voor mensen die steeds ouder worden De ontwerpkracht kan bijdragen aan de verbeelding en vertaling van de wensen en noden van mensen, helemaal als dat gebeurt in een interdisciplinaire setting. De vergrijzing zorgt voor een andere dynamiek in de publieke ruimte. Want een goede leefomgeving blijft niet beperkt tot de eigen woning. Onderzoek toont aan dat een betere bewandelbaarheid van buurten of functiemenging van openbare ruimten de mobiliteit van ouderen bevorderen en ontmoeting stimuleren. Zo liggen er in de publieke ruimte kansen voor het behoud van een goede conditie, lichamelijk en geestelijk, voor het opdoen van sociale en betekenisvolle contacten en voor het gevoel de regie over het leven te kunnen behouden. Vaak kunnen kleine aanpassingen al veel doen. Looproutes kunnen aantrekkelijk en veilig worden gemaakt door duidelijke bewegwijzering en door, blinde muren, tochtige hoeken en rommelige bestrating aan te pakken. Ook inspiratie in de ruimte is belangrijk, zoals het delen van verhalen op een bankje of het bekijken van kunst. Bovendien kan het betrekken van (oudere) burgers bij de inrichting en bij het gebruik van de publieke ruimte hun redzaamheid bevorderen.

We merken dat er veel respons komt uit de bouwwereld, van de zijde van architecten en stadsplanologen. De professionals uit de zorg en het sociale domein laten zich nog niet horen. En dat moet wel! Hun kennis en ervaring is van vitaal belang om tot werkbare plannen en voorstellen en oplossingen te komen die een daadwerkelijke bijdrage leveren aan toekomstbestendige woon- en  zorgvormen.  Vandaar mijn oproep: ondernemers, bestuurders en professionals in de zorg: kom in actie en doe mee! Hoe dragen wij bij aan goede zorg met een beter thuis?  U heeft ook een vastgoed opgave van formaat, u werkt ook met professionals in de thuissituatie, en bovenal u bent expert op het gebied van zorg en ondersteuning op verschillende momenten, voor verschillende mensen, in verschillende mate en op verschillende plekken. 

Doe mee aan de wedstrijd en laat je inspireren om buiten de bestaande kaders te denken en te bouwen aan een beter thuis nu en straks. Voor meer informatie ga naar www.prijsvraagwhocares.nl

Deze blog verscheen eerder als column in Skipr magazine, januari 2017