Richard Janssen: “Soms is slow governance wenselijk”

“Juist in een tijd dat de beleidsdrukte en dynamiek in de omgeving groot is, is het van belang goed de tijd te nemen om stil te staan bij strategische vraagstukken”, aldus professor Richard Janssen. En de dynamiek in de zorgsector is groot: “In 2018 is er een hele reeks Hoofdlijnenakkoorden overeengekomen en was de meest geciteerde nota ‘De juiste zorg op de juiste plaats’. Het faillissement van een tweetal ziekenhuizen leidde tot verhitte debatten en de economie draait op volle toeren, met flinke effecten op de arbeidsmarkt. Op zo’n moment is het goed dat je als bestuurder met je raad van toezicht de tijd neemt om, los van de dagelijkse hectiek, vooruit te kijken naar de strategische vraagstukken waar je organisatie voor staat.” 

 

 

“Vastgoedbeleid is bij uitstek een vraagstuk dat zich leent voor slow governance: de tijd nemen om er goed bij stil te staan en niet alleen in een formele vergadering. Er spelen fundamentele vragen. Is eigendom en beheer van vastgoed eigenlijk wel een van je kerncompetenties als zorgorganisatie? Welke strategische allianties zijn er mogelijk? En wat zijn de gevolgen van nieuwe wetgeving op de vastgoedstrategie? Vanaf 1 januari 2019 is vastgoed via de zogenaamde normatieve huisvestingscomponent een onderdeel van het integraal tarief voor de zorg. Dat betekent dat je bij leegstand de zogenaamde kapitaalslasten ook niet terugverdient.” 

 

 

“Als je niet oppast, sluipen risico’s via dit soort nieuw beleid je organisatie in. En je wilt natuurlijk geen risico’s lopen waar je je niet bewust van bent. Stel je overweegt nieuwbouw of ingrijpende renovatie, dan zullen de kosten hiervan voor de langere termijn vanaf nu onderdeel uitmaken van de exploitatie. In het geval dat je hiervoor geld moet aantrekken bij de bank, zal die geen hypotheek verlenen voor een periode langer dan 10-15 jaar, terwijl gebouwen een levensduur hebben tussen de 30 en 50 jaar. Het gevolg hiervan is dat je aan het einde van die periode een herfinancieringsrisico loopt afhankelijk van de rentestand en andere bancaire voorwaarden. Dit betekent dat er veel meer risico’s kleven aan het hebben van vastgoed in eigendom en dat het dus goed is om stil te staan bij de vraag wat je met vastgoed wil op de lange termijn.”

 

Nader bekijken

”Vastgoed is voor veel organisaties in de zorg altijd een impliciet onderdeel van de beleidsvoering geweest. Het was een onderwerp met weinig risico’s. Natuurlijk is het altijd goed om juist bij een onopvallend onderwerp wat langer stil te staan. Soms is juist daar winst te halen. Zeker nu, nu er veel verandert op dit gebied, is het belangrijk voor bestuurders en toezichthouders om het vastgoedvraagstuk eens nader te bekijken.”