Evaluatieonderzoek BeterKeten: samen voor betere zorg
Méér doen voor de patiënt: dat kan wanneer zorginstellingen en (medische) professionals over de muren van hun specialisme en organisatie heen samenwerken. In de regio Rotterdam-Rijnmond wordt sinds 2011 samenwerking tussen ziekenhuizen en (medisch) professionals gefaciliteerd door Stichting BeterKeten. Erasmus Centrum voor Zorgbestuur heeft in 2020 onderzoek gedaan naar de meerwaarde van de BeterKeten.
BeterKeten
Samenwerken in de BeterKeten betekent voor patiënten een diagnose en behandeltraject, waarin meerdere professionals onderling afstemmen en zo nodig met elkaar meekijken. Het projectbureau van BeterKeten initieert, faciliteert en stimuleert ziekenhuis-overstijgende samenwerkingen op het gebied van medisch-specialistische zorg, met waar mogelijk verbreding naar de eerste lijn. Op deze manier worden professionele verbindingen gelegd in de regio. Dit heeft onder andere geresulteerd in regionale uniforme zorgpaden voor verschillende ziektebeelden, afgestemde verwijspatronen en eenduidige patiënteninformatie. Na tien jaar samenwerken binnen de BeterKeten is het wenselijk inzicht te krijgen in de meerwaarde van de BeterKeten. “Dat die meerwaarde er is, merken wij binnen het projectbureau dagelijks, door de ambities te verwezenlijken van de professionals om de regionale patiëntenzorg samen te verbeteren. Het elkaar vinden in die gezamenlijke ambities, over de eigen ziekenhuismuren heen, sluit aan bij de landelijke wens tot regionalisering. Ik ben dan ook blij dat we samen met Erasmus Centrum voor Zorgbestuur de meerwaarde van interorganisatorische samenwerking hebben onderzocht en zichtbaar kunnen maken. De inzichten en ‘lessons learned’ geven we vervolg in de toekomst.”, aldus Marlise Schouten, directeur BeterKeten. In het onderzoek werden betrokken medisch specialisten, (staf)bestuurders en medewerkers van het BeterKeten projectbureau geïnterviewd over vier ziekte-specifieke netwerken in de BeterKeten. De gestelde interviewvragen waren gericht op waarom en hoe samenwerking werkt. Het onderzoek is uitgevoerd door Lizette van Veen-Berkx (post doc onderzoeker Erasmus MC), Marlise Schouten (directeur BeterKeten) en Oemar van der Woerd (promovendus Erasmus School of Health Policy & Management).
Regionaal bindmiddel
BeterKeten fungeert voor betrokken medisch specialisten en bestuurders als ‘bindmiddel’ in de regio. Hierbij zijn het aanjagen van innovatieve patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek leidende principes. Voor patiënten betekent de samenwerking tussen medisch specialisten dat meerdere type expertises worden afgewogen voor een passend behandeltraject. Mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek nemen toe, omdat onderzoeksgegevens met elkaar gedeeld kunnen worden zonder de patiënt hier extra voor te belasten. Naast de ervaren meerwaarde wordt samenwerking ook als intensief ervaren; het vraagt om extra tijd en inspanning. Oemar van der Woerd: “Het onderzoek laat zien dat medisch specialisten én bestuurders het werken in netwerken als leerzaam en uitdagend ervaren, maar in sommige vallen ook als een toenemende druk op de werk-privé balans. Het relationeel-intensief werk is een belangrijk aspect om mee te wegen in de organisatie van medisch specialistische zorg in netwerkverband.”
Relevantie voor andere regio’s
Uit de evaluatie komt naar voren dat deelnemers potentie zien in uitbreiding van BeterKeten met een intensievere regionale focus, variërend van horizontale uitbreiding met meerdere ziekenhuizen en specialismen tot verticale uitbreiding naar de eerste lijn. Een eerste stap hierin is al gezet doordat het Ikazia Ziekenhuis en het IJsselland Ziekenhuis recent zijn aangesloten bij BeterKeten. De rol van het BeterKeten projectbureau als ‘onafhankelijk intermediair’ met project- en management expertise wordt als belangrijk ervaren. “Tegen de achtergrond van de toenemende beleidsdruk op regionalisering in de zorg zijn de inzichten uit het BeterKeten onderzoek ook relevant voor andere regio’s. Specifiek kan de gekozen governance en de rol en positie van het projectbureau ter inspiratie zijn hoe sturing en samenhang te geven aan medisch specialistische zorg op regionaal niveau,” aldus Van der Woerd.
Professioneel leernetwerk
Medisch specialisten en bestuurders benadrukten in de interviews de meerwaarde van het werken in netwerken. Voor deelnemende medisch specialisten biedt BeterKeten vooral een ‘professioneel leernetwerk’ waarbinnen zij zichzelf kunnen blijven ontwikkelen en patiëntenzorg verder kunnen optimaliseren. De ‘korte lijnen’ met collega’s in de regio zorgen dat zowel medisch-inhoudelijke als procesmatige kennis wordt uitgewisseld. Lizette van Veen-Berkx: “Het enthousiasme waarmee de medisch specialisten en bestuurders tijdens de interviews spraken over BeterKeten en de gerealiseerde samenwerking tussen de ziekenhuizen, is enerverend en aanstekelijk. BeterKeten laat zien dat elkaar vertrouwen en het delen van kennis verder gaat dan het medische domein, het kan leiden tot een professioneel leernetwerk waarin wordt samengewerkt en wordt geleerd van en met elkaar.”
Meer informatie over BeterKeten en het onderzoeksrapport.