Benchmarking Operating Room Performance in Dutch University Medical Centers
Auteur: Lizette van Veen-Berkx
Jaar publicatie: 2016
Onderzoeksvraag
De centrale vraag in dit onderzoek luidt: leidt een nationaal, lange termijn samenwerkingsverband van de operatiekamerafdelingen (OK-afdelingen) van alle acht universitair medische centra (UMCs) in Nederland tot verbeteringen in de overall bedrijfsvoering van operatiekamers (OKs)? Om deze vraag te beantwoorden zijn meerdere multicenter studies uitgevoerd, zowel kwalitatief als kwantitatief.
Duurzaam succes
Benchmarking OK is gestart in 2004 en wordt nog steeds voortgezet, waaruit het enthousiasme voor deze manier van samenwerken blijkt. Benchmarking op een collaboratieve manier, zoals de acht Nederlandse UMCs doen met Benchmarking OK, is een vruchtbare methode als het gaat om het identificeren van verbeterpotentieel.
De voordelen van benchmarking
Dit onderzoek toonde aan dat benchmarking hiernaast nog meer voordelen heeft. “Het doel van het netwerken” werd genoemd als het belangrijkste voordeel. De verschillende, landelijke netwerkbijeenkomsten en congressen die werden georganiseerd door Benchmarking OK maakten het eenvoudiger voor deelnemers om ook nog eens één-op-één contact op te nemen met een collega werkzaam in een ander UMC of om bij elkaar op bezoek te gaan. Juist het fysiek bij elkaar brengen van collega’s uit de verschillende UMCs was van belang om de niet-vastgelegde en niet-tastbare componenten van mooie voorbeelden en elders behaalde verbeteringen met elkaar te delen en te bediscussiëren. Dergelijke informatie is moeilijk te delen in meer formeel vastgelegde communicatiemiddelen zoals beleidsdocumenten of mailverkeer. Dit lukt wel door fysiek bij elkaar in de keuken te kijken. In de bijeenkomsten werd ook niet alleen gesproken over de successen maar juist ook over de knelpunten en ervaringen met methoden die niet werken op een OK. Juist het bespreken van ook de faalfactoren draagt bij aan het leren van elkaar.
Doel
Benchmarking is een continu proces dat door de UMCs wordt gebruikt om van elkaar te leren en ter verbetering van de bedrijfsvoering van de eigen OK-organisatie. Ook al heeft Benchmarking OK, zoals benchmarkactiviteiten over het algemeen hebben, het doel om prestaties te verbeteren, daadwerkelijke, aantoonbare en meetbare verbeteringen zijn niet noodzakelijk om het samenwerkingsverband te continueren.
Focus op OK
De relatief beperkte focus op OK-benutting in deze benchmark blijkt een startpunt te zijn voor het uitwisselen van een hoeveelheid aan informatie en ervaringen betreffende de structuur, processen en prestaties van operatiekamerafdelingen op het gebied van bedrijfsvoering, kwaliteit en veiligheid. Om leegstand van OKs te voorkomen, zit er verbeterpotentieel in het voorkomen van te laat starten, het beter voorspellen van de anesthesietijd en de chirurgische tijd, gebruik maken van multidisciplinaire teams en het het aanwijzen van een vaste spoed-OK.
Goed voorbeeld doet goed volgen?
De UMCs hebben dankzij benchmarking veel kennis gedeeld en ook op onderdelen echt van elkaar geleerd, verbeterideeën van elkaar overgenomen en deze succesvol geïmplementeerd. “Goed voorbeeld doet volgen” is echter niet zo vanzelfsprekend als we graag zouden willen. Er zijn een boel mooie voorbeelden te noemen waar weinig mee is gedaan. Bereidheid om te participeren en investeren is prachtig; zonder de bereidheid om te leren verandert er echter niets. Als ik iets heb geleerd van mijn jaren als projectleider is het wel hier veel meer aandacht aan te geven.
Het proefschrift is hier te downloaden.