Laprélezing 2025

Laprélezing door Ronald van Raak, 27 maart 2025

Erasmus, onze waarden en onze zorg

Op donderdag 27 maart kwamen we samen in het Erasmus Paviljoen in Rotterdam. Een zonnige lentedag, bij uitstek geschikt om bij te praten met een grote groep geïnteresseerden waaronder veel alumni. Ronald van Raak hield er de vierde Laprélezing. Hij inspireerde het publiek met zijn verhandeling over de manier waarop we omgaan met waarden. Waarden in de samenleving, in bestuurlijke context en in de zorg.

Efficiencydenken lijkt een grotere rol te spelen in het nemen van besluiten, dan waarden. Maar besturen is nooit waardenvrij. Om een open blik te houden, moeten we leren anders te kijken. En ons realiseren dat je waarden niet oplegt, die komen van vanuit de praktijk. Daarom is het belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven, en helder te zijn over onze waarden. Want als we weten wat we aan elkaar hebben, kunnen we elkaar vertrouwen.

De hele lezing is hier terug te lezen.

“Wanneer vertrouwen mensen elkaar? Als we weten wat we aan elkaar hebben. Daarom kan een debat over waarden in de zorg ons helpen.”

Ronald van Raak

Hoogleraar Filosofie in Nederland

Milan van Keulen, promovendus bij ESHPM, vertelde over de kracht van improvisatie. Hij drukte ons op het hart ons niet blind te staren op bladmuziek en protocollen en te luisteren naar de ander.

Roman Giling promoveert ook bij ESHPM en gebruikt film om te visualiseren wat patiënten ervaren. Zijn film, die hier terug te kijken is, nam ons indringend mee in het buitengewone alledaagse van mensen met een psychosegevoeligheid.

In het Erasmiaans debat met Ronald van Raak, Vivian Broex (voorzitter raad van bestuur Diakonessenhuis) en Tunahan Kuzu (directielid Visus oogkliniek) gingen we in op dwaasheid en systemen. Broex en Kuzu wisselden hun eigen ervaringen met gezondheidszorg uit, en de vragen die deze opriepen: hoe brengen we de leefwereld van de patiënt in balans met het systeem van de zorgorganisatie? Wat is eigenlijk ons ideaalbeeld als zorgsector? Van Raak bracht in dat als een systeem niet blijkt te werken, we vaak gaan sleutelen aan het systeem, wat leidt tot een groter en steeds minder menselijk systeem. Maar als het systeem het probleem is, dan moet het systeem weg, dat is de enige oplossing. Broex vertelde hoe in het Diakonessenhuis bij planbare zorg het systeem is losgelaten, en hoe de vrijheid die medisch specialisten kregen bij het regelen van de logistiek, leidde tot strak geregelde en goede zorg. Uit het publiek kwam de observatie: vertrouwen is het sleutelwoord in alle bijdragen van de dag.

Directeur van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Wilma van der Scheer vertelde over ons 20-jarig bestaan, wat we in die tijd hebben bereikt en waar we in de toekomst voor willen gaan. Ze nodigde de aanwezigen uit mee te reizen door ons jubileumjaar en de activiteiten die we organiseren. Volg bijvoorbeeld onze podcast met interessante gesprekken met betrokkenen bij het Centrum, zoals Conny Helder, Richard Janssen, René ten Bosch, Marco Witte en vele anderen. Wilma werd verrast door decaan Maarten IJzerman van ESHPM met een cadeau voor het jubileum: 20 bomen worden er voor ons geplant, en we kregen een betekenisvolle sculptuur.

Met gesproken woord en muziek zorgden Bodhi Sripal, Jelmer de Moed en Marieke Schneemann voor de artistieke omlijsting van het programma. Pauline Meurs was dagvoorzitter.

Expositie

Naamgevers van de Laprélezing Ruud en Marga Lapré hebben onlangs kunstwerken geschonken aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Met deze werken is in de Erasmus Gallery de expositie samengesteld CoBrA – Mensbeeld, Vrijheid, Expressie en Tolerantie In verbinding met het Hier en Nu.

Deze expositie is van 27 maart tot 15 juli te bezoeken in Erasmus Gallery in het Erasmus gebouw op de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Erasmus Gallery is vrij toegankelijk op werkdagen tussen 9:00 en 18:00 uur.

Over de Laprélezing

De Laprélezing wordt eens in de twee jaar georganiseerd door Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en Erasmus Centrum voor Zorgbestuur, ‘Met als doel om kennis over het specifieke van besturen in de zorg te verbinden met de praktijk, verschillende generaties met elkaar in contact te brengen en betekenisvolle parallellen te trekken met kunst’, aldus naamgevers Marga en Ruud Lapré. Ruud Lapré is medeoprichter van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur. Hij was van 1980 tot 2002 hoogleraar gezondheidszorgbeleid en economie van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, faculteit-studierichting Beleid en Management Gezondheidszorg, nu ESHPM. In 2025 organiseren wij de vierde editie van deze lezing.

Achtergrond Laprélezing en Ruud Lapré

Ruud Lapré is een van de oprichters van wat nu Erasmus Centrum voor Zorgbestuur heet. Jarenlang was hij een belangrijke steunpilaar, inspiratiebron en zakelijk geweten. Zijn kennis van de sector en zijn visie op besturen zijn belangrijke bouwstenen geweest voor de ontwikkeling van onze programma’s. De Masterclass is daarvan het meest sprekende voorbeeld. Ruim twintig jaar geleden begonnen op zijn initiatief, was en is dé Masterclass een begrip in de wereld van zorgbestuur. Overigens is Ruud niet alleen een founding father van ons centrum, maar ook van het instituut voor Beleid & Management Gezondheidszorg (tegenwoordig Erasmus School of Health Policy & Management ofwel ESHPM).

Kwetsbaarheid
Ruud en zijn vrouw Marga hebben middelen beschikbaar gesteld om eens in de twee jaar aandacht te vragen voor het specifieke van besturen in de gezondheidszorg. Kennis van de sector is onontbeerlijk om een goede bestuurder te kunnen zijn, aldus Ruud. Maar die kennis van binnen moet gecombineerd worden met kennis van buiten. Voor zorgbestuurders geldt dat zij én het primaire proces van zorgverlening moeten begrijpen én in staat moeten zijn strategische keuzes te maken met distantie en kennis van de context. De overtuiging en ervaring van Ruud is ook dat leidinggeven aan een zorginstelling pas goed mogelijk is als bestuurders weten wat afhankelijkheid van zorg doet met mensen. Patiënten en cliënten zijn kwetsbaar en dat mag nooit veronachtzaamd worden.

Visie op zorgbesturen
Ruuds gedachtegoed brengen wij verder in de vorm van een tweejaarlijkse Laprélezing. Wij organiseren deze bijeenkomst met ESHPM. Geheel in lijn met de passie van Ruud Lapré, is er tijdens het programma ook aandacht voor kunst.